ИНДЕКС – портал за знаење
Разно

Велигден низ светот

Велигден е празник кој што го слават христијаните како сеќавање на Исусовото воскреснување три дена откога го распнале. Тоа е еден од најважните и напрославуваните настани во Христијанската религија. Сепак Велигден прерасна во многу повеќе од Христијански празник, тој придоби еден комерцијален изглед кој се рашири набрзо низ многу потрошувачи, иако нема многу поврзаност со религиозното разбирање за празникот. Додека некои обичаи, како што се бојадисување на Велигденски јајца, се вообичаени помеѓу Христијаните и неХристијаните,  други култури и народи низ светот си имаат создадено некои свои уникатни Велигденски традиции. Еве неколку интересни примери како се слави Велигден низ светот:

Франција:

Родителите во Франција им кажуваат на своите деца дека Велигденските јајца доаѓаат од Велигденските ѕвона. Црквите низ цела Франција ги оставаат тивки сите ѕвона од Понеделник до Четврток и ги ѕвонат повторно на утрото на Велигден. Како начин за објаснување на „тишината на ѕвоната“, французите велат дека љвоната одлетуваат до Рим да се сретнат со Папата и потоа се враќаат во Франција за Велигден, притоа донесувајќи обоени јајца и чоколади

Чешка Република:

Бојадисување на јајца и …камшикување девојки? Чешката Република може со сигурност да се смета дека има меѓу најневообичаените велигденски традиции во светот. Чесите го нарекуваат Велигденскиот Понделеник „Камшикувачки Понеделник“ бидејќи, на тој ден, е традиција да момчињата слабо да ги „тепаат“ девојките со една плетена гранка од врба која ја нарејуваат „Помлазк“. Се разбира не станува обичај за свиреп обичај. Овој обичај е чисто симболичен и се верува дека гранчињата ќе им дадат на они кои што се удирани долга младост и благосостојба. За да ја покажат својата благодарност, девојките има подаруваат на момчињата кои ги удирале Велигденски јајца.                                                     

Етиопија

Во Етиопија, фестивалот е наречен „Фасика“ и е кулминација на еден постечки период во кој што Христијанските Етиопејци апстинираат од јадење месо и млечни производи цели 8 недели. Навечер во Недела тие се во црква, и бдеат и учествуваат во вечерните церемонии кои траат до 3 наутро. Кога ќе заврши церемонијата, тие тргнуваат накај дома и го обележуваат почетокот на Велигден со ставање на крај на нивното постење.

Бразил

Бразил е познат по своите карневали, па не и некое изненадување дека Велигденската прослава е една од највеселите во светот. Продавниците продаваат чоколади и други Велигденски производи на улиците, додека фиести и дриги видови на фестивали се одржуваат низ различни градови низ целата земја. Луѓето во Бразил уште учествуваат и во еден ритуал познат како „палењето на Јуда“, кој вклучува бесење и запалување на „ликот“ на предавничкиот апостол.

Германија

Од сите Велигденски традиции забележани низ светот, Велигденскиот Зајак е оној кој доживеа огромна популарност и привлечност. Неговото потакло му доаѓа од Германија, каде приказната за зајакот кој несе јајца, односно “osterhase„, е започната. Покрај тоа што Греманија е родното место за Велигденскиот Зајак, таа е исто така позната по својот обичај да ги искористуваат старите Божиќни елки за да го запалат Велигденскиот оган, како начин на кажување збогум на зимото и добродојде на пролетта.

Гвајана

Летање на змеј (летало) е популарен Велигденски обичај во Гвајана и се верува дека го симболизира воскреснувањето на Исус и водигнувањето до Рајот. Народот таму почнуваат да летаат змејови во неделити пред Велигден, со грандиозен завршеток на Велигден во Понеделник. На тој ден, луѓе кои управуваат змејови со различни облици и бои мозе да се забележат по должината на крајбрежјето, кое е всушност најпопуларно место за многу гледачи и за одржување на пикник

Израел

Велигден во Израел е еден интензивно религиозен настан, со верници од различни делови на светот, ко исе одлучиле да одат на аџилак во светиот град Ерусалим и посетуваат историски места како гробот на Исус Христос. Тие исто така учествуваат во групни поворки кои одат по Дванаесетте Станици на Крстот или патот кој Исус го поминал кога одел кон Голгота.

Либан

Како и во повеќето земји, Велигден во Либан е блиско побрзан со храна. Еден традиционален специјалитет кој што се подготвува за Велигден е „maamoul” , поточно вид на торта  или слатко од маслено тесто направено со гриз, исполнето со ореви и со фил од шеќер. Либанците го третираат подготвувањето на „maamoul” како семејна работа, со членовите на фамилијата кои си ги поделуваат меѓусебно различните задачи за подготвување на тортата.

Полска

За сите луѓе кои не сакаат поминување на време во кујната, славењето на Велигден во Полска би им било едно пригодно искуство. Според легендата доколку мажот на куќата помага во подготвувањето на „паска“ односно Велигденскиот леб, тогаш тестото нема да се надигне и неговите бркови (ако ги има) ќе посиват, затоа тој е ослободен од помагање.

Шведска

Уште една невообичаена традиција- онаква која човеќ ќе натера да помислиш дека е Ноќ на Вештерките– е онаа во Шведска за Велигден. Доаѓа од старите верувања дека вештерките се активни за време на Светата Недела и дека тие се собираат со Ѓаволот на место наречено “blåkulla” на Велики Четврток,па Шведските деца се облекуваат како Велигденски вештерки и шетаат наоколу барајќи бомбончиња од нивните комшии.

Швајцарија

Во Швајцарија, магичниот зајак кој несе јајца не е толку популарен како Велигденска традиција. Наместо Велигденски зајак, Велигденската Кукавица е онаа кој спорај Швајцарците ги носи шарените Велигденски јајца. Сепак чоколадни зајаци се продаваат во повеќето продавници заедно со традиционалните Велигденски торти, бајдисувани јајца, и се разбира, чоколадни кукавици.

Македонија

Во традицијата на македонските православни христијани, Велигден се пречекува со подолги подготовки и со посебна возбуда. Сепак, со овој празник се поврзани помалку обичаи отколку, на пример, за Божик или Ѓурѓовден. Истражувачите на овие обичаи сметаат дека причината за тоа е во фактот што Велигден секоја година го менува датумот. На овој празник му претходат долгите велигденски или Велики пости, кои траат седум седмици, не сметајќи ги Сиропусната недела, која е една недела пред Прочка и Месопусната недела, една седмица пред неа. Црвеното јајце е симбол на Велигден и првите три јајца се фарбаат на Велики Четврток, пред изгрејсонцето за да не ги види сонцето и затоа, според верувањата, не се расипуваат со години.

Во оваа категорија