Илинденското Востание е востание со најголеми борбени и национални резултати на македонскиот народ. Причините за неговото избуввнување биле со создадените револуционерни услови предизвикани од зовриената ситуација и желба за ослободување на македонскиот народ. ВМРО во текот на своето десетгодишно постоење се развила во значаен фактор и во нејзиното раководство се проценувало дека е време да се поткрене востание за ослободување на Македонија.Во почетокот на јануари 1903 година, на Солунскиот конгрес било донесено такво решение, иако имало и спротивставени мислења (Г.Делчев, Ј.Сандански), кои сметале дека не се завршени доловни подготовки. На Смилевскиот конгрес во мај бил формиран Главен штаб, а бил одреден и почетокот.
На 2 август 1903 година востанички акции имало речиси во сите окрузи, но најголемиот интензитет бил во Битолскиот РО. Во ослободеното Крушево по постигнатиот успех биле организирани активности за слободен живот познати како Крушевска Република. Околу 30.000 комити им се спротивставувале на 150.000 турски војници. Востанието било задушено со тешки последици. Биле изгорени многу села, убиени цивилии предизвикан бран на голема емиграција надвор од Македонија.
Поради покажаното херојство Илинденското востание стана симбол на борбената традиција, а денот 2 август (Илинден) е прогласен за национален празник на македонскиот народ.
